Jak kopać Litecoin (i czy to się opłaca?)

Ostatnio w rozmowie z kilkoma osobami wyszło na jaw, że spora grupa ludzi zainteresowanych tematem nie bardzo orientuje się, jak zabrać się za kopanie kryptowalut. Dla tego postanowiłem opisać pokrótce jak się do tego zabrać. Nie twierdze, że sposób który podam jest najlepszy, najbardziej optymalny, najprostszy, najwygodniejszy itp. To po prostu jeden z wielu sposobów a jego lektura pozwoli zapoznać się z tematem i być może łatwiej znaleźć swój własny, optymalny sposób.

Czy to się opłaca?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jak z każdą inwestycją może się ona zwyczajnie nie zwrócić. Kiedy zaczynałem kopanie Litecoinów na przełomie sierpnia i września 2013 cena oscylowała w okolicach 2USD a trudność ok 900. Mogłem wtedy liczyć na zwrot po ok. roku, zakładając że trudność pozostanie na stałym poziomie. Jak potoczyły się wydarzenia wiemy doskonale. Już w listopadzie mogłem mówić o zwrocie liczonym w setkach procentów.  :) Ryzyko się więc opłaciło.

Aby dobrze przeanalizować nasze możliwości i prospekt na przyszłość warto skorzystać z prostego kalkulatora dostępnego na stronie: http://bitcoinwisdom.com/litecoin/calculator. Pozwoli ono na policzenie kiedy (i czy w ogóle) zwróci się nam nasza inwestycja. Domyślnie zawiera ono kilka preselekcjonowanych zestawów ustawień dla najbardziej popularnych kart graficznych. Jak dokładnie posługiwać się tym kalkulatorem opiszę może kiedyś w oddzielnym wpisie. Dość dodać, że aktualny średni wzrost trudności dla LTC wynosi 4% (kalkulator zawiera domyślnie 0%), co oznacza że w praktyce przy aktualnej cenie nigdy nie uda nam się osiągnąć dodatniej stopy zwrotu dla żadnego rzeczywistego zestawu sprzętowego. Przypomnę, że tak samo wyglądała sytuacja pod koniec sierpnia zeszłego roku :)

Wybór sprzętu

Jeśli mamy dostęp do znacznej ilości darmowej mocy obliczeniowej (np. botnet, cluster obliczeniowy) to możemy się pokusić o wydobycie przy pomocy CPU. Wydobycie na własnym komputerze bądź nawet bardzo mocnym serwerze jest absolutnie nieopłacalne i może być traktowanie jedynie jako zdobycie doświadczenia. Z tego powodu skupię się na kopaniu Litecoinów przy pomocy GPU. Strona https://litecoin.info/Mining_hardware_comparison zawiera listę różnych procesorów, komputerów, kart graficznych oraz innych urządzeń, które mogą posłużyć do wydobycia LTC. Najbradziej jednak popularne i opłacalne cenowo będą karty AMD (ATI) serii Radeon HD, konkretnie modele 7950, 7970 oraz 7990 a to za sprawą relatywnie niskiej ceny w stosunku do mocy obliczeniowej jaką oferują. Oczywiście jeśli posiadamy jakąś inną (słabszą albo, nawet lepiej, mocniejszą) kartę to wydobycie tez będzie możliwe (a nawet bardziej opłacalne, jeśli nie musimy wydawać w tym celu pieniędzy).

Nie tylko karta graficzna jest ważna. Potrzebny też jest przyzwoity zasilacz, który będzie w stanie zasilić kartę oraz resztę elektroniki. W większości przypadków wystarczy moc 600W ale nie zaszkodzi jeśli będziemy posiadać mocniejszy, np. 750W.

Razem raźniej

Kopanie solo ma tę zaletę, że nie trzeba się z nikim dzielić, ma też tę wadę, że dość mało prawdopodobne jest żeby na coś ciekawego trafić. Z tego powodu najbardziej rozsądne jest podłączenie się do puli wydobywczej. Do której to oczywiście kwestia gustu. Sporą listę mozna znaleźc pod tym adresem: https://litecoin.info/Mining_pool_comparison. Najbardziej znaną polską pulą jest coinotron, chociaż ze względu na swoją wielkość jest niezalecane jest aby się do niej przyłączać (chodzi o to aby żadna z kopalni ni zdominowała wydobycia).

Sama konfiguracja jest banalna. Po założeniu konta wystarczy wykreować sobie workera.  Teoretycznie każdy worker posiada swoją nazwę i  hasło, jeśli ktoś ma ochotę trochę pokopać na mój rachunek to poniżej pokazuję  moje dane :)

Oprogramowanie

Do kopania na GPU najlepszy będzie cgminer. Można go pobrać z tego adresu: http://ck.kolivas.org/apps/cgminer/3.7/. Niestety nowsze wersje nie wspierają algorytmu scrypt potrzebnego do kopania litecoinów (autor poszedł w ASICi i FPGA które służą do kopania Bitcoinów). Cała sztuka polega na tym aby nie spalić karty :). Dla tego ważne jest odpowiednie dobranie parametrów. Dla karty 7950 poniższa konfiguracja powinna dać przyzwoite rezultaty:

cgminer –scrypt -o http://coinotron.com:3334 -u emsi.1 -p qpqp01  -I 20 -g 1 -w 256 –thread-concurrency 22400

-I to intensywność. Dla 20 możemy mieć wrażenie, że komputer się zawiesił więc lepiej zacząć od 16 i zwiększać stopniowo w miarę nabierania pewności że materiał, z którego zrobiony jest nasz komputer nie ulega roztopieniu pod wpływem obliczeń.
-u i -p to oczywiście username (w postaci nazwakonta.worker) i hasło.
–thread-concurency dla kart 7xxx można estymować ze wzoru: 64 * szerokość_szyny_w_bitach. Szerokośc szyny (w bitach!) można znaleźć na stonie  http://en.wikipedia.org/wiki/Southern_Islands_(GPU_family.

Konkretną listę przetestowanych ustawień dla rożnych kart i konfiguracji sprzętowych można znaleźć na stronie: https://litecoin.info/Mining_hardware_comparison. Trudno z góry przewidzieć jak zachowa się dany  zestaw, dla tego proponuję rozpocząć o jakiegoś sprawdzonego ustawienia. 

Warto na koniec dodać, że dobrze jest też mieć sprawdzoną wersję driverów ATI. Nie koniecznie najnowsze są najlepsze. Ponieważ downgrade jest problematyczny zalecam zacząć o niższej wersji i ewentualnie przeprowadzić upgrade.